Sabile Keçmezi-Basha shpjegon themelimin dhe zhvillimin e grupeve ilegale  të viteve  (1945-1990). Ky artikull u zgjodh sepse thekson disa nga aktivitetet kryesore të grupeve ilegale  dhe orientimin e tyre ideologjik në periudha të ndryshme kohore.

Autori shpjegon se si mendimet politike dhe aktivitetet e shqiptarëve në Kosovë nuk zhvilloheshin lirisht, për shkak të statusit të tyre politik dhe ligjor, gjendjes së tyre të pafavorshme ekonomike, arsimore dhe kulturore dhe represionit nga Republika e Serbisë dhe Lidhja Komuniste e Jugosllavisë, të cilat  nuk pranonin  ide alternative politike. Si pasojë, veprimtaria politike që kërkoi një Kosovë të pavarur ose që kërkoi bashkimin e saj me Shqipërinë konsiderohej  vetëm  e  paligjshme.