Location

• Prishtina
  Show on map

Languages

• Albanian
• English
• Serbian

Website

• http://oralhistorykosovo.org/research/women-activist/

Name of collection

• Women’s Activism in Kosovo

Provenance and cultural activities

• Ky koleksion u krijua dhe mbahet nga Iniciativa e Historisë Gojore e Kosovës (IHGK në Anglisht: KOHI). KOHI u themelua në vitin 2012, nga një bashkëpunim në mes të Rrjetit të Grave të Kosovës dhe Anna Di Lellio, një profesoreshë në Shkollën “The New School, NY “, me studentët e saj të vitit të fundit të studimit: “Programi në Çështjet Ndërkombëtare”. Ajo u zhvillua shpejt si një OJQ e pavarur, e cila mban lidhje me universitetet dhe institucionet në Shtetet e Bashkuara dhe në Evropë. KOHI është një grup hulumtuesish të gjeneratave të ndryshme, kombësive dhe kompetencave, misioni i të cilëve është të regjistrojnë storiet e jetës që ndërthuren me historinë më të gjerë të Kosovës dhe ngjarjet botërore. Këto materiale përfshijnë intervista gojore mbi të kaluaren e aktivisteve femra, që përmbajnë historitë dhe kujtimin e aktivizmit të grave siç kujtohen dhe interpretohen nga vetë gratë aktiviste. Gratë shqiptare në Kosovë nuk kanë qenë kurrë një pranim i thjeshtë në politikë. Vetëm për të qëndruar me të kaluarën më të fundit, ne mësuam nga aktivistët se gratë ishin të pranishme në lëvizjen e fshehtë kombëtare; ato ishin shumë të rëndësishëme në rezistencën paqësore kundër regjimit, si mësuese, mjeke dhe infermiere që tregoin zotësinë dhe përmbushnin detyrat e institucioneve të Kosovës, si dhe aktiviste politike - si mbrojtëse dhe avokuese e të drejtave   të grave dhe  drejtave të njeriut. Tregimet e mbledhura nga KOHI saktësisht nxjerrin në pah angazhimin e jashtëzakonshme të grave gjatë dekadave të fundit, përtej ideve të marra nga dominimi i burrave mbi gratë. Ashtu si kudo tjetër në botë, patriarkati është ende hegjemonik në Kosovë, por gratë tregojnë tregime për luftën për të drejtat e tyre dhe të drejtat e të tjerëve me pasion dhe përkushtim që mposhtin stereotipet. Në ditët e sotme, femrat përbëjnë 30% të legjislaturës së Kosovës me ligj dhe presidenti i parë femër në Ballkan ishte në Kosovë (Atifete Jahjaga, 2011-2016). Qoftë të  angazhuara në protesta kundër regjimit ose në fushatën për të luftuar për arsimimin  e femrave, angazhimet në lëvizjet nacionaliste, rezistencën kundër  Milosheviçit dhe luftën për të drejtat e grave kundrejt  ndarjeve etnike, gratë tregojnë tregime të gjalla personale që ndërthuren me ngjarjet më të gjera historike të kohës. Intervistat e historisë gojore kanë një strukturë biografike, si të tilla përqendrohen në jetën e të intervistuarve. Intervistat në seksionin e AKTIVIZMIT TË GRAVE të arkivit ndjekin jetën e grave të përfshira në projektin e emancipimit të grave në Jugosllavi pas Luftës së Dytë Botërore; Gratë në Ilegalja (Lëvizje e Fshehtë) dhe pjesëmarrja e grave në aktivizmin paqësor të viteve  1990.
  
  Si forma të aktivizmit gratë përdorën pamflete, gazeta, grupe vetë-ndihmë, forcën e tyre të bindjës dhe kreativiteti dhe pothuajse të gjitha ato krijuan OJQ-të (si ajo e Drita Vukshinaj për njerëzit me aftësi të kufizuara, si dhe Vjosa Dobruna me Qendrën për Mbrojtja e Grave dhe Fëmijëve). Shumë prej tyre ishin aktivistë pa ndonjë ndihmë nga jashtë ose mbështetja financiare të donatorëve.

Description of content

• Koleksioni përmban një numër imazhesh, fotografi video të intervistave dhe transkriptimeve të intervistave në tri gjuhë (shqip, serbisht dhe anglisht) të cilat janë në dispozicion në internet. Iniciativa e Historisë Gojore e Kosovës është e vetëdijshme se intervistuesit, nga vetë prania e tyre, ndikojnë tek të intervistuarit. Xhirimet, e cila është një përpjekje ekipore, e komplikon dinamikën midis të intervistuarit dhe larmisë së hulumtuesve. Duke u përpjekur për të minimizuar problemin, intervistuesit që flasin të njëjtën dialekt si i intervistuari janë përzgjedhur dhe iu janë bërë disa pyetje të gjera, duke i dhënë prioritet asaj që i intervistuari dëshiron të thotë, në vend që të flasë atë që intervistuesi dëshiron të dëgjojë. Pyetje të mëtejshme janë parashtruar për të sqaruar atë që është thënë apo zgjeruar në të. Sa për transkriptet, ato janë tekste të shkruara që pasqyrojnë mënyrën e të folurit, si të tilla ato përpiqet të ruajë gjuhën e folur, me paragrafët dhe pikësimin që traskriptuesi  propozon në mënyrë që të ketë kuptim rrëfimi/narracioni. Intervistat u zhvilluan në gjuhën shqipe (video-fotografi). Përkthimet në serbisht dhe anglisht janë në dispozicion edhe për të gjitha intervistat (transkriptet).

Content

• manuscripts (ego-documents, diaries, notes, letters, drafts, etc.): 10-99
• photos: 10-99
• video recordings (including oral history recordings): 10-99

Operator(s)

• Kosovo Oral History Initiative

Owner(s)

• Kosovo Oral History Initiative

Stakeholder(s) of the collection

• Di Lellio, Anna

Geographical scope of recent operation

• national

Topics

• social movements (general)
• student movement
• women's movement

Founder(s)

• Kosovo Oral History Initiative

Date of founding

• 2015

Place of founding

• Prishtina
  Show on map

Creator(s) of content

• Kosovo Oral History Initiative

Collector(s)

• Krasniqi , Erëmirë

Supporters

• National Endowment for Democracy (NED)

Important events in the history of the collection

• Inauguration as independent organization, 2015

Featured items

• Interview with Drita Vukshinaj
• Interview with Shukrije Gashi
• Interview with Vjosa Dobruna

Access type

• completely open to the public

Publications

• Nuk ka publikime akademike për këtë koleksion. Megjithatë video dhe filma janë prodhuar duke u bazuar në këtë koleksion. Disa prej tyre janë të qasshëm në seksionin për filma dhe publikime: http://oralhistorykosovo.org/hava-shala-interview-sequence/.

Author(s) of this page

• Hetemi, Atdhe

References

Krasniqi , Erëmirë, interview by Hetemi, Atdhe, January 23, 2018. COURAGE Registry Oral History Collection